Orgaan- en weefseldonatie in Ikazia

Gideon Groenenberg is Intensive Care verpleegkundige en speelt een belangrijke rol bij het succesvol laten verlopen van een orgaandonatie-procedure. Hij geeft scholing aan artsen en verpleegkundigen waarbij vooral aandacht wordt besteed aan het contact met de nabestaanden. Wanneer een patiënt medisch gezien geschikt is voor donatie wordt het donor-register geraadpleegd. Hierin is te zien of de patiënt zijn wensen ten aanzien van donatie na overlijden heeft vastgelegd. Als de patiënt geen toestemming heeft gegeven, wordt er nooit overgegaan tot donatie. Wanneer de patiënt wél toestemming heeft gegeven of niet geregistreerd staat, zal de arts hierover in gesprek gaan met de nabestaanden.

In de regio Rotterdam staan de meeste patiënten niet geregistreerd. Dit betekent dat de arts samen met de nabestaanden zal proberen te achterhalen wat de laatste wens van de patiënt geweest zou zijn. Hierbij speelt uitleg van de arts over de donatie-procedure een heel belangrijke rol, zodat de nabestaanden een onderbouwde beslissing kunnen nemen. Zij dragen deze beslissing namelijk de rest van hun leven met zich mee.Soms komt het voor dat de patiënt zijn voorkeur niet met de familie heeft gedeeld, maar blijkt de keuze wel vast te liggen in het donorregister. “Dit kan een enorme verrassing zijn voor de familie. Eén van mijn patiënten was al zeker 20 jaar getrouwd, maar haar echtgenoot wist niets van haar voorkeur.”

Na het eerste gesprek met de arts krijgen de nabestaanden uitgebreid de tijd om na te denken over orgaandonatie. “Het hele traject, van het brengen van het slechte nieuws aan de nabestaanden tot aan de donatie zelf, duurt minimaal 8 uur. Op elk moment in dit traject zijn de nabestaanden vrij om de donatie-procedure te stoppen.Slechts een klein percentage van de potentiële donoren zal zijn organen uiteindelijk ook echt doneren. “Er zijn veel redenen waarom iemand uiteindelijk toch niet kan doneren,” legt Gideon uit. “Als een patiënt op de IC ligt en dreigt te overlijden, zijn de organen soms toch niet bruikbaar. Als je bijvoorbeeld kanker hebt of te oud bent, kan je medisch gezien niet doneren.”

Onwetendheid over orgaandonatie maakt dat veel mensen twijfelen om zich te registreren. “Bij velen heerst bijvoorbeeld de vraag: Kan er wel worden opgebaard? Wordt er respectvol met het lichaam omgegaan? Zal de arts er eerst wel alles aan doen om de patiënt beter te laten worden? Hierop kan volmondig ja worden gezegd. Donatie komt alleen ter sprake indien er door alle betrokken specialisten besloten is dat de patiënt niet meer beter kan worden."

De organen worden door middel van een operatie uitgenomen. De wond wordt weer netjes gesloten en afgedekt met een pleister zodat er verder niets van te zien is. Deze operatie staat het verzorgen van de patiënt na overlijden door nabestaanden en eventueel opbaren niet in de weg.

In de nieuwe donorwet worden alle Nederlanders geregistreerd als “geen bezwaar tegen donatie” tenzij zij zich anders laten registreren. “Een positieve verandering,” vindt Gideon omdat mensen nu na moeten denken over orgaandonatie voor hun overlijden en hun keuze vast kunnen leggen. Hij adviseert ook je keuze te bespreken met je nabestaanden zodat zij op de hoogte zijn van jouw laatste wens. “Laat je nabestaanden niet achter met een moeilijke keuze op een moeilijk moment.”